Claudicatio Intermittens

Wat is Claudicatio Intermittens?

Claudicatio intermittens is een vaatziekte waarbij vernauwingen (slagaderverkalking) van de bloedvaten in en naar de benen centraal staan. Dit geeft klachten, omdat tijdens bewegen (bv. lopen) de spieren extra zuurstof nodig hebben. Zuurstof zit in het bloed en wordt door de slagaderen naar de spieren vervoerd. Door de vernauwingen in de bloedvaten is de doorbloeding in het been onvoldoende om tijdens de inspanning de gevraagde energie te kunnen leveren.

Doordat de spieren te weinig zuurstof krijgen ervaart u klachten in één of beide benen. Dit gevoel is vaak vergelijkbaar met een soort kramp of scherpe steek; de zogenaamde verzuring die ook bij topsporters voorkomt (bijvoorbeeld bij schaatsers). Bij stilstaan komen de spieren tot rust en krijgt de doorbloeding de kans om het tekort aan zuurstof te herstellen. Daardoor verdwijnen de klachten in het been weer. Hierna kunt u weer verder lopen en herhaalt het proces zich.

Claudicatio intermittens wordt ook wel etalagebenen genoemd omdat mensen met claudicatio klachten de neiging hebben voor een winkeletalage te stoppen. Dan valt het de andere mensen niet te veel op dat ze eigenlijk niet verder kunnen lopen.

Andere tekenen die wijzen op een slechte doorbloeding van de benen zijn:

• koude voeten.
• verdwijnen van de onderhuidse vetlaag in de benen.
• verdwijnen van haargroei op voeten en tenen.
• verdikking van de teennagels (kalknagels).
• langzamere groei van de nagels.
• een verminderd of verdwenen gevoel in de benen.

Vierpuntsschaal

Claudicatio wordt ingedeeld volgens de vierpuntsschaal van Fontaine of volgens de zevenpuntsschaal van Rutherford.
De indeling is als volgt:

1. Er is wel atherosclerose aanwezig, maar de patiënt heeft geen klachten. (enkel arm index lager dan< 0.9) Graad 0 Rutherford
2. Bij inspanning ontstaat ischemie van de benen die zich uit in de bekende claudicatio klachten (enkel armindex 0.5 -0.9):
   • Lichte klachten wandelafstand > 200mtr Graad 1 Rutherford
   • matige klachten wandelafstand =100-200 mtr Graad 2 Rutherford
   • ernstige klachten wandelafstand <100mtr Graad 3 Rutherford
3. Er is sprake van pijn in rust.
4. Er zijn ulcera aanwezig, (dreigende ) necrose
5. Er zijn ulcera aanwezig, (dreigende ) necrose en gangreen

Wat is er aan te doen?

Slagaderverkalking is in principe een normale ouderdomsziekte, een natuurlijk verouderingsproces van de bloedvaten.
Risicofactoren kunnen dit proces versnellen. Dit zijn:

• erfelijkheid
• te weinig lichaamsbeweging
• roken
• verhoogde bloeddruk
• overgewicht
• ongezonde voeding
• verhoogd cholesterol

Aan leeftijd en erfelijkheid kunt u zelf niets doen. Het is wel van groot belang dat u aan de slag gaat met de overige risicofactoren. U moet dus zorgen voor voldoende lichaamsbeweging, niet roken (of in ieder geval fors minderen, zie www.zorgwijzer.nl/zorgwijzers/stoppen-met-roken), een verantwoord lichaamsgewicht en gezonde voeding (zie www.voedingscentrum.nl). Ook uw bloeddruk en cholesterol moeten binnen de normaalwaarden vallen.

Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat vooral looptraining een duidelijke vermindering van claudicatio-klachten geeft. Looptraining heeft in de meeste gevallen zelfs meer effect dan operatief ingrijpen, gemeten een jaar. De loopafstand kan gemiddeld 150 procent toenemen.

Het resultaat van looptraining is goed, maar het uitvoeren van het loopprogramma is pittig, misschien wel vergelijkbaar met topsport. U zult regelmatig “verzuring” ervaren en u zult desondanks door moeten lopen. Ondanks alle inspanning gaat de vooruitgang met kleine, maar zekere stapjes. Verder heeft u “levenslang” wat betreft wandelen. Ook na afloop van het fysiotherapeutische traject bij Paul Klaver Fysiotherapie moet u dagelijks blijven lopen!

Informatie over claudicatio intermittens:

• Fietsen en zwemmen zijn goede bewegingen om de conditie op te bouwen. Maar minder geschikt om de klachten te verminderen. Met wandelen gebruikt u meer de kuitspieren, bij het fietsen meer de bovenbenen. U moet dus echt lopen!
• Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor het krijgen van een hart- of vaatziekten. Nicotine vernauwt en beschadigt uw bloedvaten. Ook die van uw benen. Patiënten die gestopt zijn met roken hebben meer baat bij looptraining dan rokende patiënten.
• Looptraining geeft verbeteringen van 150-180% blijkt uit onderzoek, de individuele verschillen zijn groot.
• De levensverwachting van patiënten met claudicatio ongeveer 10 jaar verkort, door overlijden aan andere hart en vaatziekten.
• Er is consistent bewijs dat de risicofactoren voor perifeer arterieel vaatlijden gelijk zijn aan die voor hart en hersen vaatlijden en de typische risicofactoren voor atherosclerose: een hogere leeftijd (> 70 jaar), familiaire belasting voor hart- en vaatziekten, roken, diabetes mellitus, hypertensie en hypercholesterolemie.

Behandeling

De eerste keus voor de behandeling bij patiënten met claudicatio intermittens (of etalagebenen) is looptherapie. Door middel van looptherapie kan de pijnvrije loopafstand vergroot worden. 

Lees meer over de Looptraining bij claudicatio intermittens