Soort onderzoek
Systematische review
Patellofemoraal pijnsyndroom
Patellofemoraal pijnsyndroom is een veelvoorkomend musculoskeletaal probleem dat wordt gekenmerkt door pijn aan de anterieure zijde van de knie en komt met name bij jong volwassenen voor. Patiënten vertellen vaak dat er een toename van pijn ontstaat bij het op- en aflopen van trappen, squatten, hardlopen of langdurig zitten. Deze activiteiten zorgen voor een toename van compressie in het patellofemoraal gewricht. Doorgaans wordt er conservatief behandeld. Fysiotherapie bestaat vaak ondermeer uit een mix van manuele technieken, oefentherapie en tapetechnieken met het doel om pijn te verminderen, het normaliseren van de musculaire balans en/of het mogelijk maken van functionele activiteiten.
Aanleiding onderzoek
Binnen de musculoskeletale aandoeningen wordt tapen regelmatig ingezet, zo ook voor patellofemoraal pijnsyndroom. Er zijn echter geen specifieke richtlijnen beschikbaar voor tapen. Deze samenvatting van de systematische review zal een antwoord geven op de vraag "Wat is het effect van tapetechnieken op pijn, gemeten met de visual analog scale (VAS) bij PFPS?".
Doel van het onderzoek
Het doel van deze systematische review was het onderzoeken van het effect van het tapen van de knie voor het behandelen van PFPS. De hypothese was dat tapen onder spanning gepaard met oefentherapie boven placebo tapen met oefentherapie zou staan. Dit zou ook gelden voor uitsluitend oefentherapie of uitsluitend tapen.
Methode
De auteurs van de systematische review hebben gebruik gemaakt van Engelstalige artikelen uit de volgende databanken: PubMed/MEDLINE, Cochrane, Rehabilitation and Sports Medicine Source en CINAHL. De auteurs hebben randomized controlled trials (RCT's) van 1995 t/m 2015 gebruikt die het effect van diverse tapetechnieken hebben onderzocht. Sleutelwoorden waren: "taping, McConnell, kinesio-taping, kinesiotaping, patellofemoral pain, and knee"
In de studie zijn artikelen geïncludeerd waarbij tapetechnieken zijn toegepast op deelnemers van alle leeftijden met klachten ventraal van de knie of met de symptomen van patellofemoraal pijnsyndroom.
Data extractie
De geselecteerde artikelen zijn bekeken door 2 auteurs en data werd bijgehouden in een Google document. Er werd gebruik gemaakt van een checklist om de selectie, prestaties en attributiebias (de neiging van mensen om successen toe te schrijven aan persoonlijke vaardigheden, maar mislukkingen aan factoren die buiten hun invloedssfeer liggen) te bepalen. Daarnaast is de gevalideerde PEDro databank gebruikt om de kwaliteit van het bewijs te bepalen. De artikelen zijn gegroepeerd en uiteindelijk zijn er drie verschillende groepen met elkaar vergeleken:
1) Tapen met spanning en oefentherapie tegenover placebo tapen en oefentherapie.
2) Placebo tapen en oefentherapie tegenover uitsluitend oefentherapie.
3) Tapen met spanning en oefentherapie tegenover uitsluitend tapen.
Het was voor de auteurs niet mogelijk om gebruik te maken van P-waardes omdat niet elke studie deze heeft gerapporteerd.
Resultaten
In totaal zijn er vijf studies met totaal 235 participanten geïncludeerd in deze systematische review. Van de 235 participanten was de gemiddelde leeftijd 28,79 jaar (de leeftijd varieerde van 14 t/m 50 jaar) en 35% van de participanten was van het mannelijk geslacht.
De duur van de follow-up varieerde van 45 minuten na het tapen tot een jaar na de interventie. In de studie zijn twee verschillende tapetechnieken toegepast; kinesiotaping (53 participanten, 23% van het totaal, zie figuur 1) en McConnel taping (182 participanten, 77% van het totaal, zie figuur 2). Het effect van de tapetechnieken is geëvalueerd met behulp van de Visual Analog Scale (VAS).
De VAS heeft bij alle drie de groepen verbetering aangetoond:
- Groep 1: 91 patiënten, 39% van de totale studiepopulatie, gemiddelde verbetering op de VAS 44.9 bij tapen+oefenthearpie tegenover een gemiddelde verbetering op de VAS 66 bij placebo+oefentherapie;
- Groep 2: 56 patiënten, 24% van de totale studiepopulatie, gemiddelde verbetering op de VAS 66 bij placebo+oefentherapie tegenover een gemiddelde verbetering op de VAS 47.6 bij alleen oefentherapie en;
- Groep 3: 112 patiënten, 48% van de totale studiepopulatie, een gemiddelde verbetering op de VAS van 44.9 bij tapen+oefentherapie tegenover een gemiddelde verbetering op de VAS 14.1 bij alleen tapen.
Figuur 1: Kinesiotaping
Figuur 2: McConnel taping
Discussie
Het fysiologisch mechanisme achter tapen is nog niet volledig bekend. De tapetechniek van McConnel is deels ontworpen om de patella te herpositioneren naar de trochlea femoris (de groef anterieur tussen de anteriosuperieure gedeeltes van de condylen van de femur) en dit zou theoretisch naast pijnreductie van PFPS, ook voor verbetering van de quadriceps en patellofemorale kinematica moeten zorgen.
De belangrijkste bevinding uit de studie is dat alleen tapen niet tot significante pijnreductie leidt. Er is bewijs dat het tapen van de knie (inclusief placebo tapen) gecombineerd met oefentherapie tot een grotere pijnreductie leidt dan alleen oefentherapie. Als resultaat zouden revalidatieprogramma's multifactorieel moeten zijn met de nadruk op oefentherapie en voorlichting. Het tapen van de knie zou deze therapievorm moeten ondersteunen en aanvullen. Therapievormen zoals proprioceptietraining, inlegzolen en tapen zouden het best als aanvulling voor traditionele therapie moeten dienen. Deze therapievormen op zichzelf blijken niet effectief.
Conclusie
Het tapen van de knie kan een toegevoegde waarde hebben bij traditionele oefentherapie bij PFPS. Uitsluitend tapen blijkt uit het huidige bewijslast voor het PFPS niet effectief.
McConnel Tape: Een rigide tape dat structureel ondersteund
Kinesiotape: Een meer meegevende tape dat spieren onder lichte rek brengt zonder hierbij de range of motion te beperken.
Bron: Logan, C. A., Bhashyam, A. R., Tisosky, A. J., Haber, D. B., Jorgensen, A., Roy, A., & Provencher, M. T. (2017). Systematic Review of the Effect of Taping Techniques on Patellofemoral Pain Syndrome. Sports Health, 1941738117710938.
Samenvatter: Nick Pouw
- Het effect van springoefeningen op spierkracht bij oudere volwassenen: een korte samenvatting van een meta-analyse.
- Onderzoek naar de effectiviteit van triggerpoint therapie op frequentie, intensiteit en de duur van primaire hoofdpijnklachten.
- Het effect van diverse vormen van oefentherapie bij de ziekte van Bechterew
